Thông tư 133/2016/TT – BTC hướng dẫn Chế độ Kế toán Doanh nghiệp nhỏ và vừa thay thế Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2017. Bài viết này Ketoan.vn sẽ giúp bạn tổng hợp các nguyên tắc kế toán tài khoản 341 – Vay và nợ thuê tài chính theo thông tư 133.
1. Tài khoản sử dụng
Theo hướng dẫn của thông tư 133, để hạch toán các khoản vay và nợ thuê tài chính, kế toán sử dụng tài khoản 341.
a, Tài khoản 341 – Vay và nợ thuê tài chính dùng để phản ánh các khoản tiền vay (bao gồm các vay dưới hình thức phát hành trái phiếu), nợ thuê tài chính và tình hình thanh toán các khoản tiền vay, nợ thuê tài chính của doanh nghiệp.
b, Doanh nghiệp phải theo dõi chi tiết kỳ hạn phải trả của các khoản vay, nợ thuê tài chính. Nếu các khoản có thời hạn vay trên 12 tháng, kế toán trình bày là vay và nợ thuê tài chính dài hạn. Các khoản đến hạn trả trong vòng 12 tháng, kế toán hạch toán là vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn.
2. Vay dưới hình thức trái phiếu
Khi doanh nghiệp đi vay dưới hình thức phát hành trái phiếu, có thể xảy ra 3 trường hợp:
- Phát hành trái phiếu ngang giá (giá phát hành bằng với mệnh giá): Là giá trái phiếu phát hành bằng với mệnh giá
- Phát hành trái phiếu có chiết khấu (giá phát hành nhỏ hơn mệnh giá): Là giá trái phiếu phát hành nhỏ hơn mệnh giá của trái phiếu. Phần chênh lệch giữa giá phát hành và mệnh giá gọi là chiết khấu trái phiếu. Trường hợp này xảy ra khi lãi suất thị trường lớn hơn lãi suất danh nghĩa của trái phiếu phát hành
- Phát hành trái phiếu có phụ trội (giá phát hành lớn hơn mệnh giá): Là phát hành trái phiếu với giá lớn hơn mệnh giá. Phần chênh lệch giữa giá phát hành và mệnh giá được gọi là phụ trội trái phiếu. Trái với chiết khấu trái phiếu, trường hợp này xảy ra khi lãi suất thị trường nhỏ hơn lãi suất danh nghĩa của trái phiếu phát hành.
Khi phát hành trái phiếu, kế toán phải hạch toán ghi nhận khoản chiết khấu hoặc phụ trội tại thời điểm phát hành và theo dõi chi tiết thời hạn phát hành.
Các nội dung có liên quan đến việc phát hành trái phiếu kế toán phải nắm được đó là:
- Mệnh giá trái phiếu
- Chiết khấu trái phiếu
- Phụ trội trái phiếu
Kế toán phải theo dõi chiết khấu và phụ trội cho từng loại trái phiếu phát hành trong trường hợp doanh nghiệp phát hành nhiều loại trái phiếu. Kế toán cũng phải theo dõi tình hình phân bổ từng loại chiết khấu, phụ trội khi xác định chi phí đi vay tính vào chi phí tài chính hoặc vốn hóa theo từng kỳ.
Cụ thể như sau:
- Chiết khấu trái phiếu được phân bổ dần để tính vào chi phí đi vay từng kỳ trong suốt thời hạn của trái phiếu
- Phụ trội trái phiếu được phân bổ dần để giảm trừ chi phí đi vay từng kỳ trong suốt thời hạn của trái phiếu
- Nếu chi phí lãi vay của trái phiếu đủ điều kiện vốn hóa, các khoản lãi tiền vay và khoản phân bổ chiết khấu hoặc phụ trội được vốn hóa trong kỳ không được vượt quá số lãi vay thực tế phát sinh và số phân bổ chiết khấu hoặc phụ trội trong kỳ đó
- Khoản chiết khấu và phụ trội được phân bổ theo phương pháp đường thẳng
Trường hợp trả lãi khi đáo hạn trái phiếu, định kỳ doanh nghiệp phải tính lãi trái phiếu phải trả từng kỳ để hạch toán vào chi phí tài chính hoặc vốn hóa vào giá trị của tài sản dở dang.
Khi lập BCTC, trên BCTC trong phần nợ phải trả thì khoản trái phiếu phát hành được phản ánh trên cơ sở thuần (= trị giá trái phiếu theo mệnh giá – chiết khấu trái phiếu + phụ trội trái phiếu)
3. Các chi phí đi vay khác
a, Các chi phí đi vay liên quan đến khoản vay một cách trực tiếp (ngoài lãi vay phải trả) như chi phí thẩm định, kiểm toán, lập hồ sơ vay vốn, chi phí phát hành trái phiếu được hạch toán vào chi phí tài chính.
Nếu các khoản chi phí này phát sinh từ khoản vay riêng cho mục đích đầu tư, xây dựng hoặc sản xuất tài sản dở dang thì được vốn hóa theo quy định.
b, Đối với khoản nợ thuê tài chính, tổng số nợ thuê phản ánh vào bên Có của tài khoản 341 là tổng số tiền phải trả được tính và giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu hoặc giá trị hợp lý của tài sản thuê.
Hi vọng Ketoan.vn đã cung cấp cho bạn những kiến thức về nguyên tắc hạch toán tài khoản 341 – Vay và nợ thuê tài chính.
Xem thêm bài viết tại
>>Những sai sót cần tránh khi kế toán các khoản vay
>>Hạch toán chi phí tài chính Tài khoản 635 theo thông tư 200
