Tài khoản 331 – Phải trả người bán là một tài khoản quan trọng dùng để phản ánh tình hình thanh toán về các khoản nợ phải trả của doanh nghiệp cho người bán vật tư, hàng hóa, người cung cấp dịch vụ, người bán TSCĐ, BĐSĐT, các khoản đầu tư tài chính…
Bài viết dưới đây, Ketoan.vn sẽ hướng dẫn bạn cách hạch toán tài khoản 331 – Phải trả người bán theo thông tư 200.
| Bài tham khảo tại: Chi tiết cách hạch toán Tài khoản 331 – Nợ phải trả theo thông tư 200 |
1. Kết cấu tài khoản 331 – Phải trả người bán
1.1. Bên Nợ
- Phản ánh số tiền đã trả cho người bán vật tư, hàng hóa, người cung cấp dịch vụ, người nhận thầu xây lắp.
- Số tiền ứng trước tiền hàng cho người bán, nhà cung cấp, nhà thầu xây lắp nhưng chưa nhận được vật tư, hàng hóa, dịch vụ, khối lượng sản phẩm xây lắp hoàn thành bàn giao.
- Số tiền người bán chấp thuận giảm giá hàng hóa và dịch vụ đã giao theo hợp đồng.
- Chiết khấu thanh toán và chiết khấu thương mại được người bán chấp thuận cho doanh nghiệp giảm trừ vào khoản nợ phải trả cho người bán.
- Giá trị vật tư, hàng hóa thiếu hụt, kém phẩm chất khi kiểm tra và đã trả lại cho người bán.
- Điều chỉnh số chênh lệch giữa giá tạm tính lớn hơn giá thực tế của hàng hóa, vật tư, dịch vụ đã nhận khi có hóa đơn hoặc thông báo giá chính thức.
- Đánh giá các khoản phải trả cho người bán là khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ (tỷ giá ngoại tệ giảm so với tỷ giá ghi sổ)
1.2. Bên Có
- Số tiền phải trả cho người bán vật tư, hàng hóa, người cung cấp dịch vụ và nhà thầu nhận xây lắp,
- Điều chỉnh số chênh lệch giữa giá tạm tính nhỏ hơn giá thực tế của số hàng hóa, vật tư, hàng hóa, dịch vụ đã nhận khi có hóa đơn hoặc báo giá chính thức.
- Đánh giá lại các khoản phải trả cho người bán là khoản mục ngoại tệ có gốc ngoại tệ (tỷ giá ngoại tệ tăng so với tỷ giá ghi sổ kế toán).
Tài khoản 331 – Phải trả người bán vừa có thể có số dư bên Nợ vừa có số dư bên Có.
- Số dư Bên Nợ: Phản ánh số tiền đã ứng trước cho người bán hoặc số tiền đã trả nhiều hơn số phải trả cho người bán theo chi tiết từng đối tượng. Khi lập BCTC phải lấy số dư chi tiết của từng đối tượng phản ánh ở tài khoản này để ghi chỉ tiêu bên “Tài sản” hay “Nợ phải trả”.
- Số dư Bên Có: Số tiền còn nợ người bán hàng, nhà cung cấp dịch vụ, người nhận thầu xây lắp.
2. Cách hạch toán tài khoản 331 – Phải trả người bán
2.1. Khi mua vật tư, hàng hóa chưa thanh toán cho người bán mà vật tư, hàng hóa đã về nhập kho trong trường hợp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên hoặc khi mua TSCĐ
- Nếu mua hàng nội địa, hạch toán:
Nợ TK 152, 153, 156, 157, 211… (giá chưa bao gồm thuế GTGT)
Nợ TK 133 – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Có TK 331 – Phải trả người bán (tổng giá thanh toán cho người bán)
- Nếu nhập khẩu hàng hóa, vật tư, phản ánh giá trị hàng nhập khẩu bao gồm cả thuế TTĐB, thuế xuất khẩu, thuế BVMT (nếu có):
Nợ TK 152, 153, 156, 157, 211…
Có TK 331 – Phải trả người bán
Có TK 3332 – Thuế TTĐB (nếu có)
Có TK 3333 – Thuế xuất, nhập khẩu
Có TK 33381 – Thuế bảo vệ môi trường
2.2. Khi mua vật tư, hàng hóa chưa trả tiền người bán về nhập kho nếu doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ:
- Nếu mua hàng nội địa
Nợ TK 611 – Mua hàng (giá chưa bao gồm thuế GTGT)
Nợ TK 133 – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Có TK 331 – Phải trả người bán (tổng giá thanh toán cho người bán)
- Nếu mua hàng hóa nhập khẩu, ghi:
Nợ TK 611 – Mua hàng
Có TK 331 – Phải trả người bán
Có TK 3332 – Thuế TTĐB (nếu có)
Có TK 3333 – Thuế xuất, nhập khẩu
Có TK 33381 – Thuế bảo vệ môi trường
2.3. Nếu đơn vị thực hiện đầu tư XDCB theo phương thức giao thầu khi nhận khối lượng xây lắp hoàn thành bàn giao của bên nhận thầu xây lắp:
Nợ TK 241 – Xây dựng cơ bản dở dang (giá chưa có thuế GTGT)
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Có TK 331 – Phải trả người bán
2.4. Khi doanh nghiệp ứng trước tiền hoặc thanh toán số tiền phải trả cho người bán vật tư, hàng hóa, người cung cấp dịch vụ, người nhận thầu:
Nợ TK 331 – Phải trả người bán
Có TK 111, 112, 341…
2.5. Nếu ứng trước tiền hàng cho người bán bằng ngoại tệ
- Ghi nhận số tiền ứng trước cho người bán bằng ngoại tệ theo tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm ứng trước
Nếu bên Có của tài khoản tiền sử dụng tỷ giá ghi sổ:
Nợ TK 331 – Phải trả người bán (tỷ giá giao dịch thực tế)
Nợ TK 635 – Chi phí tài chính (nếu lỗ tỷ giá)
Có TK 111, 112 (tỷ giá ghi sổ)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (nếu phát sinh lãi tỷ giá)
Nếu bên Có của tài khoản tiền sử dụng tỷ giá giao dịch thực tế
Nợ TK 331 – Phải trả người bán
Có TK 111, 112…
2.6. Khi nhận lại tiền do người bán hoàn trả lại số tiền ứng trước do không cung cấp được hàng hóa, dịch vụ, ghi:
Nợ TK 111, 112…
Có TK 331 – Phải trả người bán
2.7. Khi nhận dịch vụ cung cấp như chi phí vận chuyển, điện nước, điện thoại, internet, dịch vụ kiểm toán, tư vấn, quảng cáo…
Nợ TK 156, 241, 242, 635, 811
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 331 – Phải trả người bán
2.8. Nhận được chiết khấu thanh toán khi mua vật tư, hàng hóa do thanh toán trước thời hạn phải thanh toán và trừ vào khoản nợ phải trả người bán
Nợ TK 331 – Phải trả người bán
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
2.9. Nếu vật tư, hàng hóa mua vào phải trả lại được người bán chấp thuận giảm giá được tính trừ vào khoản nợ phải trả:
Nợ TK 331 – Phải trả người bán
Có TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 152, 153, 156, 611…
2.10. Nếu các khoản nợ phải trả người bán không xác định được chủ nợ hoặc chủ nợ không đòi, được xử lý làm tăng thu nhập khác:
Nợ TK 331 – Phải trả người bán
Có TK 711 – Thu nhập khác
2.11. Tại thời điểm lập BCTC, số dư nợ phải trả người bán là khoản mục có gốc ngoại tệ được đánh giá theo tỷ giá chuyển khoản trung bình cuối kỳ của ngân hàng thương mại, nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch
- Nếu tỷ giá ngoại tệ giảm so với tỷ giá ghi sổ kế toán
Nợ TK 331 – Phải trả người bán
Có TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái
- Nếu tỷ giá ngoại tệ tăng so với tỷ giá ghi sổ kế toán
Nợ TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái
Có TK 331 – Phải trả người bán
Xem thêm bài viết tại
Những sai lầm mà kế toán thu chi cần phải tránh
Tổng hợp phương pháp quản lý công nợ phải trả hiệu quả nhất hiện nay
Những sai sót cần tránh trong kế toán khoản phải thu – phải trả khách hàng
